Նախագահի նստավայրում տեղի են ունեցել հայ-տաջիկական բարձր մակարդակի բանակցություններ

Հանրապետության Նախագահի նստավայրում Հայաստանի և Տաջիկստանի նախագահների առանձնազրույցից հետո տեղի է ունեցել ընդլայնված կազմով հանդիպում՝ երկու երկրների պաշտոնական պատվիրակությունների անդամների մասնակցությամբ: Բարձր մակարդակի բանակցությունների արդյունքներով ընդունվել է Տաջիկստանի Հանրապետության նախագահ Էմոմալի Ռահմոնի՝ Հայաստանի Հանրապետություն կատարած պաշտոնական այցի արդյունքների վերաբերյալ համատեղ հայտարարություն, նաև ստորագրվել են Հայաստանի Հանրապետության և Տաջիկստանի Հանրապետության միջև մի շարք ոլորտներում երկկողմ համագործակցության խորացմանն ուղղված փաստաթղթեր: 

Մասնավորապես, ստորագրվել են՝ «Հայաստանի Հանրապետության կառավարության և Տաջիկստանի Հանրապետության կառավարության միջև քաղաքացիների փոխադարձ այցելությունների մասին», «Հայաստանի Հանրապետության կառավարության և Տաջիկստանի Հանրապետության կառավարության միջև օդային հաղորդակցության մասին», «Հայաստանի Հանրապետության կառավարության և Տաջիկստանի Հանրապետության կառավարության միջև հեռահաղորդակցության և փոստային կապի բնագավառում համագործակցության մասին», «Հայաստանի Հանրապետության կառավարության և Տաջիկստանի Հանրապետության կառավարության միջև կրթության որակավորումների, գիտական աստիճանների ու գիտական կոչումների փոխճանաչման և համադրելիության մասին», «Հայաստանի Հանրապետության կառավարության և Տաջիկստանի Հանրապետության կառավարության միջև երիտասարդության հետ աշխատանքի և սպորտի բնագավառում համագործակցության մասին», «Հայաստանի Հանրապետության կառավարության և Տաջիկստանի Հանրապետության կառավարության միջև առողջապահության բնագավառում համագործակցության մասին», «Հայաստանի Հանրապետության գլխավոր դատախազության և Տաջիկստանի Հանրապետության գլխավոր դատախազության միջև համագործակցության մասին», «Հայաստանի Հանրապետության գիտությունների ազգային ակադեմիայի և Տաջիկստանի Հանրապետության գիտությունների ակադեմիայի միջև գիտական համագործակցության մասին» համաձայնագրերը և «Հայաստանի արտաքին գործերի նախարարության և Տաջիկստանի արտաքին գործերի նախարարության միջև 2018-2019թթ. համար համագործակցության ծրագիրը»:

Նախագահներ Սերժ Սարգսյանը և Էմոմալի Ռահմոնը հանդիպման արդյունքներն ամփոփել են զանգվածային լրատվամիջոցների ներկայացուցիչների առջև հայտարարություններով:

***
Նախագահ Սերժ Սարգսյանի հայտարարությունը ԶԼՄ-ների առջև՝ Տաջիկստանի նախագահ Էմոմալի Ռահմոնի հետ հանդիպումից հետո

Հարգելի՛ պարոն նախագահ,

Տիկնա՛յք և պարոնա՛յք,

Հայտարարության հենց սկզբում ցանկանում եմ նշել, որ բանակցություններն անցել են բարեկամական և բացարձակ կառուցողական մթնոլորտում:

Անկեղծորեն ուրախ եմ հյուրընկալել Տաջիկստանի նախագահին Երևանում մեր երկրների միջև դիվանագիտական հարաբերությունների հաստատման 25-ամյակի ու Բարեկամության և համագործակցության պայմանագրի ստորագրման 15-ամյակի տարում: Խոսելով այդ հոբելյանական տարեթվերի մասին՝ մենք նաև հիշում ենք, որ հայ-տաջիկական հարաբերություններն ունեն հարյուրամյակների պատմություն, և դրանք միշտ եղել են բաց, վստահելի և լի փոխադարձ հարգանքով:

Այսօր հանդիպմանը մենք մանրամասն քննարկեցինք երկկողմ համագործակցության ընթացիկ վիճակը, քննարկեցինք դրա զարգացման հեռանկարները, նախանշեցինք փոխգործակցության տարբեր ոլորտներում համատեղ աշխատանքի ուղղություններն ու կոնկրետ խնդիրները:

Բարձր ենք գնահատում վերջին շրջանում արձանագրված հայ-տաջիկական հարաբերությունների դրական և կայուն զարգացման միտումը: Մենք պայմանավորվեցինք հետևողական լինել երկկողմ համագործակցության զարգացման ուղղությամբ և ձեռնարկել անհրաժեշտ քայլեր՝ այն նոր մակարդակի բարձրացնելու համար:

Այս ամենն իր արտացոլումը գտավ ընդունված Համատեղ հայտարարությունում, համագործակցության կարևորագույն ոլորտներում փոխգործակցությունը կանոնակարգող փաստաթղթերի պատկառելի փաթեթում, այն է՝ համաձայնագրեր հաղորդակցության և կապի, օդային հաղորդակցության, առողջապահության, կրթության և այլ ոլորտներում:

Մենք դրեցինք հստակ խնդիր՝ պատկերավոր ցույց տալ, թե ինչպիսին պետք է լինի համագործակցությունը մեր երկրների միջև տեսանելի ապագայում: Դրան կնպաստի Երևանի և Դուշանբեի միջև քաղաքական երկխոսությունը, որին մենք մտադիր ենք ինտենսիվ բնույթ հաղորդել:
Բնականաբար, բանակցությունների ընթացքում մենք քննարկեցինք տարածաշրջանային և արդի միջազգային հարցերի լայն շրջանակ: Մենք սերտ համագործակցում ենք միջազգային կազմակերպությունների շրջանակում: Այդ համատեքստում ես կառանձնացնեի համագործակցությունը ԱՊՀ շրջանակում և այլ բազմակողմ ձևաչափերով, և իհարկե, ՀԱՊԿ շրջանակում, որում մեր անցյալ տարվա նախագահության հերթափոխը մենք ավելի վաղ ընդունել էինք մեր տաջիկ բարեկամներից:

Անցկացվում են խորհրդատվություններ արտաքին գործերի նախարարությունների միջև, սերտ համագործակցության մեջ են գտնվում մեր երկրների ներկայացուցչությունները միջազգային կազմակերպություններում: Ինչպես նախկինում, երկու կողմերն էլ պատրաստ են ամրապնդելու փոխադարձ աջակցությունը միմյանց ազգային շահերին առնչվող առանցքային հարցերում:

Բանակցությունների ընթացքում իմ կողմից ևս մեկ անգամ վերահաստատվեց Հայաստանի դիրքորոշումը, այն է՝ ԼՂ հակամարտության բացարձակապես խաղաղ կարգավորումը՝ հիմնված միջազգային իրավունքի նորմերի և սկզբունքների, ՄԱԿ-ի կանոնադրության դրույթների վրա, մասնավորապես նրանց, որոնք հավասարապես վերաբերում են ուժի չկիրառմանը կամ ուժի կիրառման սպառնալիքին, պետությունների տարածքային ամբողջականությանը, իրավահավասարությանը և ժողովուրդների ինքնորոշման իրավունքին:
Ընդգծվել է պայմանավորվածությունների իրականացման կարևորությունը՝ ուղղված հակամարտության գոտում իրավիճակի սրացման կանխարգելմանը, իրավիճակի կայունացմանը և խաղաղ գործընթացի առաջմղման համար պայմանների ստեղծմանը: Իմ կողմից ևս մեկ անգամ ընդգծվեց միջազգային հանրության միջնորդական մանդատով օժտված միակ ձևաչափի՝ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահ երկրների ջանքերին լայն աջակցության անհրաժեշտությունը:

Իհարկե, մեր ուշադրության կենտրոնում էին նաև առևտրատնտեսական համագործակցության գործնական հարցերը, որը, մեր կարծիքով, պետք է ընդլայնվի համատեղ արտադրության, համագործակցության միջոցով՝ հատուկ ուշադրություն դարձնելով նորարարություններին և բարձր տեխնոլոգիաներին: Մենք պայմանավորվեցինք լրացուցիչ հանձնարարել մեր կառավարություններին օպտիմալացնելու առևտրատնտեսական համագործակցության կառուցվածքը և բարձրացնելու դրա որակը՝ օգտագործելով բոլոր հնարավոր մեխանիզմները:

Ուրախալի է, որ երկար դադարից հետո աշխատանքները վերսկսել է առևտրատնտեսական համագործակցության հարցերով հայ-տաջիկական միջկառավարական հանձնաժողովը: Ակնկալում ենք, որ հանձնաժողովի համանախագահության անցումը նախարարական մակարդակի՝ կհաստատի նման որոշման անհրաժեշտությունը, իսկ բուն միջկառավարական հանձնաժողովն արդյունավետ կերպով առաջ կմղի տնտեսական կապերի ողջ համալիրը, կնպաստի դրանց հետագա դիվերսիֆիկացիային և փոխշահավետ նոր նախագծերի գործարկմանը: Այդտեղ մենք կարևոր դեր ենք հատկացնում նաև անմիջականորեն մեր երկրների գործարար համայնքներին, որոնց ներկայացուցիչները հանդիպում են այսօր կազմակերպված գործարար համաժողովի շրջանակներում:

Տնտեսության, զբոսաշրջության և մեր երկրների քաղաքացիների միջև շփումների ընդլայնման համատեքստում մենք քննարկեցինք մեր երկրների միջև ուղիղ ավիաչվերթի հնարավոր մեկնարկի հարցը: Այդ նախագծի շրջանակներում մենք պատրաստ ենք մեր տաջիկ բարեկամներին տրամադրել Հայաստանի կողմից «բաց երկնքի» քաղաքականության շրջանակներում ձևավորված արտոնությունների փաթեթ:

Այսօր երկուստեք վերահաստատվել է նաև կրթության, մշակույթի և գիտության ոլորտներում համագործակցության հետագա ընդլայնման պատրաստակամությունը: Դա նաև համագործակցություն է գիտությունների ակադեմիաների, արևելագիտական դպրոցների, աստղադիտարանների, բուհերի և գիտահետազոտական ինստիտուտների շրջանակներում:

Տիկնա՛յք և պարոնա՛յք,

Այսօր հայ-տաջիկական հարաբերությունները գտնվում են պատմական նոր փուլում: Տաջիկական կողմի հետ միասին մենք երկարաժամկետ հեռանկարում պատրաստ ենք շարունակելու ջանքեր ներդնել մեր գործընկերության հետևողական, կայուն և փոխշահավետ զարգացման համար:

Ամփոփելով՝ ցանկանում եմ մեկ անգամ ևս շնորհակալություն հայտնել Տաջիկստանի նախագահին բովանդակալից և արգասաբեր բանակցությունների համար: Համոզված եմ, պարո՛ն նախագահ, որ Ձեր այցը, կնպաստի մեր ժողովուրդների և երկրների միջև անկեղծ բարեկամական հարաբերությունների հետագա ամրապնդմանը:

Շնորհակալություն ուշադրության համար:

***
Տաջիկստանի նախագահ Էմոմալի Ռահմոնի հայտարարությունը ԶԼՄ-ների առջև՝ Հայաստանի Նախագահ Սերժ Սարգսյանի հետ հանդիպումից հետո

Լրատվամիջոցների հարգելի՛ ներկայացուցիչներ,

Տիկնա՛յք և պարոնա՛յք,

Առաջին հերթին կցանկանայի երախտագիտության խոսքեր հայտնել հարգարժան Սերժ Ազատի Սարգսյանին, բարեկամ Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանը և ժողովրդին ջերմ ընդունելության և հյուրընկալության համար:

Խորհրդանշական է, որ ներկայիս պաշտոնական այցը տեղի է ունենում երկու երկրների միջև դիվանագիտական հարաբերությունների հաստատման 25-ամյակի տարում: Այս տեսանկյունից այցը և նրա արդյունքները մենք դիտարկում ենք որպես հայ-տաջիկական միջպետական հարաբերությունների ամրապնդման շարունակություն, որոնք անկախության տարիներին հետևողականորեն զարգանում են:

Այսօրվա հանդիպումները մենք դիտարկում ենք որպես մեր երկրների միջև մշտական քաղաքական երկխոսության նոր փուլ, այդ թվում՝ բարձրագույն մակարդակով: Բանակցությունների ընթացքում մենք քննարկել ենք երկկողմ հարաբերությունների վերաբերյալ հարցերի լայն շրջանակ: Կողմ ենք հանդես եկել առևտրատնտեսական, հումանիտար, գիտատեխնիկական, մշակութային և փոխշահավետ հետաքրքրություն ներկայացնող այլ ոլորտներում հայ-տաջիկական հարաբերությունների հետագա խորացմանը:

Կողմերը համակրծիք են եղել, որ այս ոլորտներում համագործակցությունը դեռևս չի համապատասխանում այն ներուժին, որը կա երկու երկրներում: Առևտրատնտեսական ոլորտում համագործակցության առանցքային ուղղությունների համատեքստում կողմերը նշել են երկու երկրների մասնավոր հատվածների և տնտեսվարողների միջև համագործակցության ընդլայնման կարևորությունը: Մենք որոշել ենք ավելի ամբողջական օգտագործել եղած հնարավորությունները, որպեսզի զգալիորեն ավելացնենք առևտրաշրջանառության ծավալները, իրականացնենք համատեղ տնտեսական ծրագրեր:

Հետաքրքրվածություն է հայտնվել տնտեսության իրական հատվածներում մեր համագործակցությունը գործնական բովանդակությամբ համալրելու հարցում:

Մենք հայկական ընկերություններին կոչ ենք արել, օգտագործելով իրենց ներդրումային հնարավորությունները և նորագույն տեխնոլոգիաները, մասնակցություն ունենալ տնտեսական շահավետության տեսանկյունից հետաքրքիր մեր նախագծերին: Մեզ մոտ այդպիսի ծրագրեր առկա են էներգետիկայի, զբոսաշրջության, լեռնահանքային, թեթև, սննդի, վերամշակող արդյունաբերության, կապի ու տրանսպորտային հաղորդակցման ենթակառուցվածքների, ինչպես նաև առողջապահության ոլորտներում: Մենք պատրաստ ենք դրա համար բարենպաստ պայմաններ ստեղծել:
Կողմերը պայմանավորվել են ավելի ակտիվ շարունակել համագործակցությունը գործող Տնտեսական համագործակցության հարցերով միջկառավարական հանձնաժողովի շրջանակներում: Այսօրվա հանդիպումների և բանակցությունների ընթացքում բացահայտել ենք նաև մշակութային, հումանիտար ոլորտներում համագործակցությունն ընդլայնելու զգալի հնարավորություններ: Շեշտվել է գիտատեխնիկական, կրթության, գիտության և մշակույթի ոլորտներում երկու երկրների միջև կապերի հետագա զարգացման կարևորությունը: Կողմերը կարևոր են համարել բանակցությունների արդյունքներով համաձայնագրերի նոր փաթեթի ստորագրումը, որը կոչված է կոնկրետ ուղղություններով երկկողմ հարաբերությունների իրավական բազայի ամրապնդմանը:

Մենք մտքեր ենք փոխանակել միջազգային օրակարգի արդիական մի շարք հարցերի վերաբերյալ: Մեր ուշադրության կենտրոնում են եղել տարածաշրջանային կայունության և անվտանգության ամրապնդման հարցերը: Այդ կապակցությամբ մենք քննարկել ենք ՄԱԿ-ի, ԵԱՀԿ-ի, ԱՊՀ-ի, ՀԱՊԿ-ի շրջանակներում և այլ բազմակողմ միություններում մեր համագործակցության վիճակն ու հեռանկարները: Կողմերը հաստատել են պատրաստակամությունն ամրապնդելու համագործակցությունը գլոբալ սպառնալիքների՝ ահաբեկչության, ծայրահեղականության, մաքսանենգ ճանապարհով թմրամիջոցների տեղափոխման և կազմակերպված հանցավորության այլ տեսակների դեմ պայքարում:

Տարածաշրջանային խնդիրների քննարկման ընթացքում մենք Սերժ Ազատի Սարգսյանի հետ մտքեր ենք փոխանակել Աֆղանստանի հիմնախնդրի վերաբերյալ, մեր մտահոգությունն ենք հայտնել առանձին երկրներում և տարածաշրջաններում ընթացող գործընթացների վատթարացման վերաբերյալ: Ելնելով մեր խաղաղապահ փորձից՝ մենք մեր հավատարմությունն ենք հայտնում առկա հակասությունների և հակամարտությունների կարգավորման խաղաղ սկզբունքներին՝ համընդհանուր միջազգային նորմերի և չափանիշների շրջանակներում: Մեր համոզմամբ՝ բանակցությունները Լեռնային Ղարաբաղի նման բարդ հակամարտության լուծման ամենակառուցողական ճանապարհն են:

Եզրափակելով խոսքս` կցանկանայի ընդգծել մեր գոհունակությունը բանակցությունների արդյունքներից, որոնք անցել են բարեկամական, կառուցողական և փոխըմբռնման մթնոլորտում: Վստահ եմ, որ այսօրվա պաշտոնական հանդիպումների արդյունքները նոր հորիզոններ կբացեն մեր երկրների միջև փոխգործակցության ամրապնդման և զարգացման համար՝ ի շահ երկու ժողովուրդների: Ես հարգարժան Սերժ Ազատի Սարգսյանին պաշտոնական այցով հրավիրել եմ Տաջիկստանի Հանրապետություն: Հույս ունեմ, որ Դուշանբեում մեր երկխոսության շարունակությունը կնպաստի երկու երկրների դրական փոխգործակցության ակտիվացմանը:

Շնորհակալություն ուշադրության համար: